Hoe onderscheid jij je? – De vraag die niemand echt kan beantwoorden
“Wat maakt jou anders dan anderen in jouw vakgebied?”
Ik hoor het vaak. Het is dé standaard sollicitatievraag, maar eerlijk? Ik vind het een irritante vraag. Niet omdat ik geen antwoord heb, maar omdat ik geen idee heb hoe mijn collega’s hun werk doen.
Het solistische vak van een loopbaanadviseur
Ik werk alleen. Ik schuif niet aan bij gesprekken van andere loopbaanadviseurs en zij niet bij mij. Natuurlijk wissel ik ervaringen uit met vakgenoten en volg ik bijscholing, maar hoe een ander écht werkt—de toon van zijn gesprekken, de vragen die hij stelt, hoe hij omgaat met weerstand—dat weet ik niet.
Vergelijk het met een sollicitant die moet uitleggen waarom hij beter is dan andere kandidaten, zonder ooit een gesprek van een concurrent te hebben bijgewoond. Hoe weet je of jouw antwoord ‘onderscheidend’ is als je niet weet wat de rest zegt?
Wat ik wél weet
Weet ik hoe andere loopbaanadviseurs werken? Nee.
Weet ik waarom mensen voor mij kiezen? Ja.
Cliënten vertellen me dat ze het prettig vinden dat ik scherp ben in mijn vragen, maar zonder dat ze zich beoordeeld voelen. Dat ik niet werk met standaard testen en kant-en-klare adviezen, maar echt meedenk over wat bij hen past. Dat ze zich gehoord voelen, zonder dat ik ze naar de mond praat.
Is dat onderscheidend? Misschien.
Is het effectief? Absoluut.
De illusie van onderscheidend vermogen
We denken vaak dat ‘onderscheiden’ betekent dat je iets compleet unieks doet. Maar in werkelijkheid zit het verschil niet in grootse methodes of revolutionaire inzichten. Het zit in de toon van een gesprek, in de manier waarop iemand zich op zijn gemak voelt, in dat ene scherpe inzicht dat precies op het juiste moment komt.
En ja, dat betekent dat ik deze vraag nooit met een knallend ‘elevator pitch-antwoord’ kan beantwoorden. Maar misschien hoeft dat ook niet. Misschien is de vraag niet: Hoe onderscheid ik me? maar Waarom kiezen mensen voor mij?
Dat is misschien een subtiel verschil. Maar hé, als loopbaanadviseur moet ik natuurlijk ergens de nuance zoeken. Dat onderscheidt me dan weer van een verkoper.