Spoor 2 bij verzuim: Wat is het en wat kun je verwachten?
Wanneer je langdurig ziek bent en het erop lijkt dat je niet meer terug kunt keren in je eigen werk, komt op een gegeven moment het spoor 2-traject in beeld. Voor veel mensen is dat het moment waarop de onrust toeneemt: “Betekent dit dat ze me kwijt willen?” of “Moet ik nu álles doen wat er van me gevraagd wordt?”
In deze blog leg ik uit wat spoor 2 inhoudt, wat je rechten en plichten zijn en waarom het – hoe spannend het ook voelt – niet automatisch het einde van je loopbaan hoeft te betekenen.
Wat is spoor 2?
Spoor 2 is onderdeel van het re-integratieproces tijdens ziekte. Als je langere tijd ziek bent en duidelijk wordt dat je niet kunt terugkeren in je eigen functie, dan wordt eerst gekeken of er binnen het bedrijf ander werk mogelijk is (dat heet spoor 1).
Blijkt dat ook lastig? Dan is je werkgever verplicht om mogelijkheden buiten de organisatie te onderzoeken: dat is spoor 2.
Wanneer start spoor 2?
Meestal start spoor 2 na ongeveer één jaar ziekte, vaak na het eerstejaarsevaluatiegesprek. Dit moment is niet willekeurig: na één jaar ziekte moet er volgens de wet gekeken worden of terugkeer bij de eigen werkgever nog haalbaar is.
Als dat niet zo is, wordt spoor 2 ingezet, vaak naast spoor 1. Dus: ook al loopt spoor 2, je hebt nog steeds recht om terug te keren in je eigen werk – als dat binnen je mogelijkheden valt.
Wat gebeurt er in een spoor 2-traject?
In spoor 2 krijg je begeleiding om te onderzoeken wat voor werk buiten je organisatie bij je past. Dat traject bestaat meestal uit:
- Loopbaanonderzoek: wat kun je, wat wil je, wat past er nog?
- Verkenning van andere functies of sectoren
- Hulp bij solliciteren
- Eventueel een opleiding of werkervaringsplek
Soms word je gekoppeld aan een extern bureau, soms aan een interne adviseur. En vaak komt er een combinatie van gesprekken, opdrachten en praktische ondersteuning.
Rechten en plichten: hoe zit dat?
Een veelgestelde vraag: “Wat moet ik nou precies doen, en wat mag ik verwachten?” Hieronder een kort overzicht.
Wat zijn jouw plichten als werknemer?
- Meewerken aan re-integratie, dus ook aan spoor 2 als dat wordt gestart.
- Actief deelnemen aan gesprekken en activiteiten die bijdragen aan jouw terugkeer naar werk.
- Transparant zijn over je mogelijkheden, zonder je grenzen te hoeven overschrijden.
- Je houden aan afspraken die zijn vastgelegd in het re-integratieplan.
Wat zijn jouw rechten?
- Je hebt recht op passende begeleiding. Je mag verwachten dat er met jou wordt meegedacht, niet over je heen gewalst.
- Je mag meepraten over het traject en hoeft geen werk te accepteren dat niet bij je mogelijkheden past.
- Je mag een second opinion aanvragen als je het niet eens bent met het advies van de bedrijfsarts.
- Je mag vragen stellen over je rechten bij het UWV – bijvoorbeeld als je twijfelt over de koers van het traject.
In sommige gevallen, bijvoorbeeld als je werkgever zelf verantwoordelijk is voor de uitkering na twee jaar ziekte (dat heet eigenrisicodrager), heeft het UWV een minder actieve rol.
Vragen stellen mag altijd, maar inhoudelijke hulp krijg je dan meestal via je werkgever of een andere adviseur. - Je mag ondersteuning zoeken bij het vinden van passende begeleiding, al verschilt ook hierbij wie waarvoor verantwoordelijk is. Check dit gerust met je werkgever of casemanager.
Let op: je werkgever mag het spoor 2-traject niet inzetten om ‘van je af te komen’. Het doel blijft altijd: duurzame terugkeer naar werk, ook al is dat buiten de organisatie.
Veelgestelde vragen in mijn praktijk
“Mag ik spoor 2 weigeren?”
Nee, niet zomaar. Je bent verplicht om mee te werken aan je re-integratie. Maar dat betekent niet dat je alles klakkeloos moet accepteren. Twijfel je of het traject past? Bespreek het met je bedrijfsarts of vraag advies.
“Wat als ik me nog helemaal niet in staat voel om ander werk te zoeken?”
Dan is het belangrijk om dat bespreekbaar te maken. Spoor 2 mag niet ten koste gaan van je herstel. Een goed traject houdt rekening met je belastbaarheid. Uiteindelijk is het de bedrijfsarts die beoordeelt of spoor 2 op dat moment passend is. Bespreek je zorgen dus altijd met de bedrijfsarts – hij of zij bepaalt wat medisch verantwoord is en of je eraan toe bent om stappen te zetten buiten je eigen functie of organisatie.
“Krijg ik hulp bij solliciteren?”
Ja, meestal wel. Dat hoort bij het traject. Maar de kwaliteit van die hulp kan verschillen. Wees kritisch en geef aan wat je nodig hebt.
“Mag ik ook denken aan een eigen bedrijf?”
Zeker. Ondernemen kán een mogelijkheid zijn binnen spoor 2 – zolang het past bij je belastbaarheid en goed wordt afgestemd met je werkgever en eventueel het UWV.
Spoor 2 is geen afgedane zaak
Het voelt misschien alsof je ‘op een zijspoor wordt gezet’. Maar dat beeld klopt niet. Spoor 2 is juist bedoeld om nieuwe mogelijkheden te verkennen, op een manier die past bij je gezondheid en situatie.
Het vraagt soms om rouw: om afscheid te nemen van werk dat niet meer lukt. Maar het opent ook de deur naar iets nieuws. Iets dat misschien beter past bij waar je nu staat.
Tot slot
Je hoeft het niet alleen te doen. In mijn praktijk begeleid ik mensen die met gemengde gevoelens in spoor 2 terechtkomen. Mensen die zeggen: "Ik wil wel, maar ik weet niet hoe." Of: "Ik voel me onder druk gezet, wat zijn mijn opties?"
Samen zoeken we naar antwoorden die wél passen. Geen standaardtrajecten, maar begeleiding op maat – met oog voor jouw tempo, mogelijkheden en toekomst.
Zit jij midden in spoor 2, of komt het eraan?
Laat het me weten als je vragen hebt. Ik denk graag met je mee – op een manier die rust geeft en je weer regie laat voelen.