Op de automatische piloot: Hoe bewust kies jij je loopbaan?
Ken je dat gevoel, dat je ergens aankomt en je niet meer herinnert hoe je er bent gekomen? Dat overkwam mij laatst. Ik fietste naar huis, een rit van vijftien minuten langs kruispunten, verkeerslichten en drukke wegen. Maar toen ik mijn fiets neerzette, realiseerde ik me dat ik geen idee had hoe de route was verlopen. Waren de verkeerslichten op groen? Had ik iemand gegroet? Geen flauw idee. Mijn lichaam had de bewegingen gemaakt, maar mijn hoofd was er niet bij geweest.
Toen ik onlangs met Hamza sprak, moest ik aan die fietstocht denken. Hij zat tegenover me, twintig jaar in dezelfde baan, en vroeg zich af: "Hoe ben ik hier eigenlijk terechtgekomen?"
Hamza begon ooit in zijn functie met het idee dat het tijdelijk zou zijn. "Even iets voor een halfjaar," dacht hij. Maar toen werd het een jaar. En daarna nog een. Zijn werk was prima, de collega’s aardig, de routine vertrouwd. Dus ging de tijd verder. Tot hij op een dag wakker werd met het besef: twintig jaar verder en ik heb nooit écht een keuze gemaakt.
"Ik weet niet of ik dit werk nog wil doen," zei hij. "Maar ik weet ook niet wat ik dan wél wil."
Zijn dagen waren gaan lijken op mijn fietstocht: altijd rechtdoor, zonder bewust stil te staan bij de route.
Hoe voorkom je dat je blijft hangen op de automatische piloot?
Misschien herken je dit wel. Dat je werk ‘gewoon doorgaat’, zonder dat je actief stuurt. Dat je jaren later terugkijkt en denkt: Hoe ben ik hier eigenlijk beland? Maar hoe zorg je ervoor dat je niet pas na twintig jaar wakker schrikt?
- Stel jezelf vragen die je normaal niet stelt.
- Als ik vandaag opnieuw kon kiezen, zou ik dan voor deze baan gaan?
- Wat zou ik doen als mijn werk morgen verdwijnt?
- Waar krijg ik energie van in mijn werk, en waar loop ik op leeg?
- Creëer bewust reflectiemomenten.
- Plan één keer per jaar een ‘APK’ voor je loopbaan: sta stil bij waar je nu staat en waar je naartoe wilt.
- Voer eens een loopbaangesprek, ook als je niet actief weg wilt.
- Probeer iets nieuws: een project buiten je comfortzone, een training, een andere manier van werken.
- Stap af en toe van de fiets.
Je hoeft niet meteen een grote beslissing te nemen, maar bewust om je heen kijken helpt al. Soms betekent het dat je even stilstaat en kijkt: Zit ik nog op de juiste route? Of ben ik ongemerkt een andere weg ingeslagen?
Niet elke rit hoeft op de automatische piloot
Toen ik de volgende dag weer naar huis fietste, besloot ik er eens op te letten. Welke route nam ik eigenlijk? Hoeveel verkeerslichten stonden op groen? Ik merkte hoe anders het voelde om bewust te rijden.
Hamza heeft inmiddels kleine stappen gezet. Hij is niet meteen van baan veranderd, maar hij is wél bewust gaan nadenken over wat hij wil. En dat is de eerste stap: af en toe van de automatische piloot afstappen en kijken waar je echt naartoe wilt.
Dus, vraag jezelf eens af: Laat jij je loopbaan bepalen door de route die je ooit insloeg, of kies je bewust waar je naartoe gaat?
Zet je fiets even stil en denk er eens over na.