Vast contract? Liever vrijheid! Waarom Gen Z anders naar werkzekerheid kijkt
Traditioneel werd een vast contract gezien als de ultieme vorm van werkzekerheid. Stel je voor: je grootouders werkten hun hele leven bij dezelfde werkgever, kochten een huis en gingen uiteindelijk met pensioen zonder ooit van baan te hoeven veranderen. Generaties lang was dat een belangrijk doel: een vaste baan, een duidelijk carrièrepad en financiële stabiliteit. Maar voor veel jongeren, en met name Gen Z, is die zekerheid minder aantrekkelijk geworden. Wat zij zoeken in werk is fundamenteel anders dan wat hun ouders of grootouders zochten.
Waarom Gen Z vaste contracten liever links laat liggen
Onlangs sprak ik een jonge professional uit de Gen Z-generatie over de Wet DBA en vaste contracten. Ze vertelde dat een vast contract niet hoog op haar prioriteitenlijstje staat. “Mijn generatie wil vooral vrijheid,” zei ze. “We willen flexibel werken, onze tijd zelf indelen en projecten doen die ons uitdagen.”
Dit idee wordt bevestigd door verschillende rapporten en studies van toonaangevende organisaties zoals Deloitte en PwC, die wijzen op een groeiende voorkeur onder Gen Z voor een gezonde werk-privébalans en zinvol werk. Gen Z hecht meer waarde aan een gezonde werk-privébalans, persoonlijke ontwikkeling en zinvol werk dan aan een langdurig contract. Voor hen is zekerheid niet de garantie van één vaste werkgever, maar de zekerheid dat ze altijd nieuwe kansen kunnen vinden als ze zich blijven ontwikkelen.
Wat speelt er nog meer?
Verschillende trends verklaren deze verschuiving:
- Technologie en remote werken: Dankzij online tools en digitale samenwerking is het makkelijker dan ooit om op afstand te werken. Gen Z ziet werk niet per se als iets dat aan één locatie of bedrijf gebonden is.
- Globalisering en digital nomads: Deze generatie heeft de wereld aan hun voeten. Het idee van een leven lang bij dezelfde werkgever blijft daardoor minder aantrekkelijk. Ze willen de vrijheid om te reizen, te leren en nieuwe ervaringen op te doen.
- Waarden en impact: Voor Gen Z is het belangrijk dat hun werk betekenis heeft. Ze willen iets bijdragen aan de maatschappij, milieubewust zijn of werken aan innovatieve oplossingen. Dit maakt hen kritischer in hun keuze voor een werkgever.
Een halve eeuw aan werk voor de boeg
Deze generatie leeft langer en zal waarschijnlijk de 100 halen. (Volgens het OESO-rapport uit 2019 hebben kinderen geboren in 2007 een aanzienlijke kans om 100 jaar te worden, wat hun werkleven verder kan verlengen.) Dat betekent dat ze ook langer door moet werken. Ik denk dat het aannemelijk is dat deze generatie vijftig jaar of meer zal werken. Ze groeien immers op in een tijd waarin mensen langer leven en de pensioenleeftijd blijft opschuiven. Hierdoor verwacht ik dat ze ook langer zullen blijven werken. Het is dan ook niet vreemd dat ze een andere kijk op werk en zingeving hebben ontwikkeld. Waarom zou je je vastleggen op een vaste baan, als je toch constant moet blijven leren, groeien en aanpassen?
De Wet DBA en de huidige realiteit
De Wet DBA is bedoeld om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Het probeert freelancers te beschermen, maar veel Gen Z-professionals voelen zich beperkt door regels die hen juist in vaste kaders dwingen. Voor hen draait werk om keuzevrijheid, niet om verplichting. Volgens de professional die ik sprak kiest haar generatie niet uit noodzaak voor freelance werk; ze willen de vrijheid om te doen wat ze belangrijk vinden. Vaste contracten voelen voor hen als een beperking, terwijl zij juist flexibiliteit en autonomie nastreven.
Wat betekent dit voor werkgevers?
Werkgevers die aantrekkelijk willen blijven voor deze nieuwe generatie moeten anders gaan denken. Een standaard vast contract is niet meer het ultieme lokmiddel. In plaats daarvan kunnen werkgevers:
- Flexibele werkvormen aanbieden: Denk aan projectcontracten, korte opdrachten of hybride werkmogelijkheden.
- Focus leggen op persoonlijke groei: Bied trainingen, coaching en loopbaanbegeleiding aan.
- Impact en waarden centraal stellen: Laat zien hoe het werk dat je aanbiedt bijdraagt aan een betere wereld.
Conclusie: een nieuwe kijk op zekerheid
Gen Z wil zekerheid, maar niet in de traditionele zin. De toekomst vraagt om een andere kijk op werkzekerheid. Hun zekerheid komt voort uit vrijheid, mogelijkheden om zich te ontwikkelen en werk dat ze als zinvol ervaren. Door anders te denken over werkrelaties en te focussen op flexibiliteit, ontwikkeling en waarden, kunnen zowel werkgevers als werknemers het beste halen uit de veranderende arbeidsmarkt.
Hoe speel jij in op deze nieuwe kijk op werkzekerheid?