Je kunt je loopbaan plannen, maar niet alles loopt zoals je verwacht. Wat als controle een illusie is – en flexibiliteit juist je grootste kracht?
We plannen, we stellen doelen, we zetten stappen. En dan… loopt alles anders.
Je werkt jarenlang toe naar een promotie, maar die gaat naar een ander. Je hebt eindelijk de ideale functie gevonden, maar door een reorganisatie verdwijnt je baan. Je lichaam laat je in de steek, en ineens sta je voor keuzes die je nooit had willen maken. Misschien door ziekte, misschien door een ongeval, misschien door iets wat je niet had kunnen voorzien.
Het voelt alsof de regie uit je handen glipt. Je dacht dat je wist hoe jouw loopbaan eruit zou zien, maar de werkelijkheid houdt zich niet aan jouw planning.
In deel 1 van deze serie bespraken we hoe de boer uit het oude verhaal zich niet liet meeslepen door de oordelen van anderen. Toen ging het over de vraag of een tegenslag altijd een tegenslag is. In deel 2 stond perspectief centraal: hoe je anders kunt kijken naar wat er gebeurt. En nu komen we bij misschien wel de moeilijkste les: je hebt minder controle dan je denkt. Maar dat betekent niet dat je machteloos bent.
Waarom controle een illusie is
Veel mensen proberen hun loopbaan zorgvuldig uit te stippelen. Een duidelijk doel, een logische opbouw, een helder tijdspad. Als je alles goed doet, kom je vanzelf waar je wilt zijn. Toch?
Maar hoe vaak loopt het echt zoals gepland? Je zet alles op alles om aangenomen te worden bij dat ene bedrijf, en ze kiezen iemand anders. Je hebt hard gewerkt voor een leidinggevende functie, en eenmaal daar blijkt het werk je helemaal niet gelukkig te maken. Je kiest bewust voor een stabiele sector, en ineens wordt jouw functie overbodig.
We vertellen onszelf dat we controle hebben, omdat het een gevoel van zekerheid geeft. Maar de waarheid is dat we altijd maar een deel van het verhaal in handen hebben. Wanneer de werkelijkheid een andere wending neemt, voelt dat als falen. Terwijl het eigenlijk gewoon betekent dat het leven niet zo maakbaar is als we zouden willen.
De kracht van meebewegen
De boer in het verhaal maakte zich niet druk om wat er gebeurde. Niet omdat hij onverschillig was, maar omdat hij wist dat de uitkomst niet volledig in zijn handen lag. Wat vandaag een tegenslag lijkt, kan morgen een kans blijken. Wat vandaag een zekerheid is, kan morgen ineens anders zijn.
Dat betekent niet dat je alles maar moet laten gebeuren. Het betekent dat je leert meebewegen. Dat je blijft nadenken over wat er wél kan, in plaats van je vast te klampen aan wat had moeten zijn.
Mensen met de meest verrassende loopbanen zijn zelden degenen die een strak vijfjarenplan hadden en zich daar koste wat het kost aan hielden. Het zijn degenen die ergens naartoe bewogen, maar onderweg kansen zagen die ze eerder niet hadden overwogen.
Soms voelt een loopbaangebeurtenis als een crisis, maar blijkt het achteraf een kans. Het hangt af van hoe je ernaar kijkt. In deel 2 van deze serie hebben we besproken hoe je perspectief kunt verschuiven. Maar zelfs met een andere kijk op de situatie, blijft één vraag over: hoe ga je om met het besef dat je niet alles kunt plannen?
En nu?
Misschien sta je nu op een punt waarop je het gevoel hebt de controle kwijt te zijn. Misschien zie je nog niet waar de weg naartoe leidt. Dat is ongemakkelijk – en ook helemaal niet erg.
Je hoeft niet altijd direct een antwoord te hebben. Soms is het genoeg om open te blijven staan voor de richting die zich nog moet ontvouwen.
De boer in het verhaal wist één ding zeker: je weet nooit hoe iets zich ontwikkelt. Maar als je openstaat voor verandering, zie je niet alleen problemen – je ziet ook nieuwe paden.
Misschien is dat wel het grootste inzicht van allemaal.
Verder praten over jouw loopbaan?
Soms is het lastig om in je eentje helderheid te krijgen over wat een loopbaangebeurtenis écht voor jou betekent. Wil je sparren over jouw situatie en ontdekken hoe je anders naar je mogelijkheden kunt kijken? Neem gerust contact op.
Met loopbaanbegeleiding kijken we samen naar wat jij écht wilt en hoe je daar kunt komen, zonder de illusie van controle maar met realistische stappen.